ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ.. ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΚΟΙΛΙΑΡΗ

Στα πλαίσια των σχολικών μας δραστηριοτήτων και μέσα από ένα πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ασχοληθήκαμε με το πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο και όλα τα έμβια όντα, «το νερό».

Μέσα από αυτό το πρόγραμμα γνωρίσαμε τη σύσταση του νερού και τον κύκλο του νερού στη φύση, γνωρίσαμε τη σημασία του για τη ζωή όλων των οργανισμών και για την ενέργεια που παίρνουμε από αυτό καθώς επίσης τα προβλήματα που δημιουργούνται από την έλλειψή του (φαινόμενο λειψυδρίας). Γνωρίσαμε το πώς δημιουργούνται οι λίμνες, οι πηγές και τα ποτάμια. Στην περιοχή μας έχουμε πολλές πηγές με κυριότερες αυτές που αναβλύζουν στο Στύλο Αποκορώνου και από τις οποίες υδρεύεται και αρδεύεται το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής μας. Κοντά μας επίσης έχομε ένα ποταμό, τον Κοιλιάρη, τον μοναδικό ίσως στην Κρήτη που έχει τρεχούμενο νερό χειμώνα καλοκαίρι. Στις συναντήσεις της ομάδας μας μιλήσαμε γι' αυτόν τον ποταμό και βρήκαμε στοιχεία για το μέγεθος της λεκάνης απορροής του, για τις πηγές του, τη χλωρίδα και την πανίδα του υγροβιότοπου που δημιουργεί από τις πηγές μέχρι τις εκβολές του στη θέση «Κυανή Ακτή» στις Καλύβες Αποκορώνου.

Όταν μιλούσαμε γι' αυτόν στην τάξη τον φανταζόμασταν, και γι' αυτό η χαρά και η έκπληξή μας ήταν μεγάλη όταν οι υπεύθυνες καθηγήτριες του προγράμματος μας ανακοίνωσαν ότι θα τον επισκεφθούμε και θα τον μελετήσουμε από κοντά.

Ξεκινήσαμε λοιπόν μια ομάδα περίπου 12 παιδιών και οι 2 καθηγήτριες, Σάββατο μεσημέρι για την επίσκεψή μας. Τα όργανα που είχαμε μαζί μας ήταν ένα θερμόμετρο, πεχαμετρικό χαρτί, μεγεθυντικός φακό, πλαστικά ποτήρια, μολύβια και φύλλα εργασίας για την εργασία πεδίου που σκοπεύαμε να κάνουμε. Φτάσαμε με τα αυτοκίνητα στην κοιλάδα που δημιουργεί ο ποταμός από το Στύλο Αποκορώνου μέχρι τις εκβολές του στην Κυανή Ακτή και συγκεκριμένα στην τοποθεσία «Άγιος Ιωάννης». Εκεί βρίσκεται ένα ξωκλήσι αφιερωμένο στο Άγιο Ιωάννη το Ριγολόγο και γιορτάζει στις 29 Αυγούστου. Κοιτάζουμε από τη μια μεριά της κοιλάδας τον ψηλό κάθετο βράχο που έσκαψε ο ποταμός στην πολύχρονη ροή του.

Παίρνουμε το χωματόδρομο με τα πόδια που θα μας οδηγήσει δίπλα στο ποτάμι. Μας οδηγούν τα πουλιά, οι γλάροι που βλέπουμε να πετούν προς το νερό, τα ψηλά καλάμια στις όχθες του, το άκουσμα του τρεχούμενου νερού και τα βατράχια που κοάζουν ανέμελα. Παρατηρούμε το καθετί δίπλα μας και το καταγράφουμε στα φύλλα εργασίας χωρισμένοι σε ομάδες ανά δύο ή τρεις. Ψηλά πλατάνια φαίνονται κατά μήκος του ποταμού με τους γκρίζους κορμούς τους να υψώνονται πανύψηλοι και γυμνοί τώρα το χειμώνα. Φτάνουμε σε ένα μικρό έλος πριν τις όχθες του ποταμού. Εδώ μας δίνεται η ευκαιρία να παρατηρήσουμε το στάσιμο νερό και τη ζωή μέσα σ' αυτό (όπως έντομα στην επιφάνεια και φυτά) καθώς επίσης να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του. 12 οC στο νερό με 22 οC εξωτερική θερμοκρασία.

Μέσα από καλλιέργειες (πορτοκάλια, λεμόνια, σέλινο, λάχανα) φτάνουμε στις όχθες του ποταμού. Το νερό στην κοίτη βιαστικό και αφρισμένο τρέχει προς τον τελικό προορισμό του, τη θάλασσα. Σταματάμε λίγο να θαυμάσουμε το θέαμα. Το νερό εμποδίζεται για λίγο μόνο από τους κορμούς και τις ρίζες των πλατάνων. Τίποτα δεν θα το κάνει ποτέ να σταματήσει τον κύκλο του. Παρατηρούμε τις πέτρες στο βάθος της κοίτης. Μεγάλα και μικρά βότσαλα στρογγυλεμένα από το κατρακύλισμα και τα χτυπήματα μεταξύ τους. Ο Γιώργος, ένα αγόρι της ομάδας, κατεβαίνει από ένα φυσικό πέρασμα χαμηλά προς το νερό. Δένει σε ένα καλάμι το θερμόμετρο. Το βουτάει στο νερό, περιμένει λίγο, μετά το ανεβάζει όπου η Χαρά αμέσως το διαβάζει…13 οC . Επαναλαμβάνουμε για τυχόν λάθος. Καταγράφουμε… Στο ποτήρι μαζεύουμε νερό για την επόμενη μέτρηση. Κόβουμε το πεχαμετρικό χαρτί σε μικρά κομματάκια και τα απλώνουμε πάνων στη μεγάλη πέτρα που χρησιμεύει για υπαίθριο εργαστήριο. Σε κάθε κομμάτι τοποθετούμε μερικές σταγόνες νερού. Το χαρτί σε λίγο αλλάζει χρώμα και γίνεται από κίτρινο, κάτι μεταξύ πράσινου και μπλε. Το συγκρίνουμε με την πεχαμετρική κλίμακα που έχει η συσκευασία του πεχαμετρικού χαρτιού. Διαβάζουμε PH μεταξύ 7,5 – 8. Από αυτά που γνωρίζουμε για το πόσιμο νερό αυτό το PH ταιριάζει στο πόσιμο νερό που είναι από 6,5 – 8,5 . Το υπόλοιπο νερό το περνάμε μέσα από το διηθητικό χαρτί που έχομε τοποθετήσει στο γυάλινο χωνί και παρατηρούμε με το μεγεθυντικό φακό το υλικό που έμεινε πάνω του. Μικρά ξυλαράκια, κομματάκια φύλλων και λίγο χώμα. Καταγράφουμε στο φύλλο εργασίας.

Δίπλα στον παρόχθιο χωματόδρομο που έχει ανοιχτεί από το Δήμο Αρμένων, καλλιέργειες με πορτοκαλιές και μανταρινιές καταπράσινες μας περιμένουν. Τα ώριμα πορτοκάλια στολίζουν τα δέντρα και για 'μας είναι το δώρο του ποταμού. Το κέρασμα για τους επισκέπτες του. Κόβουμε και ξεδιψάμε και μετά η ώρα για παιχνίδι. Πιανόμαστε από τα ψηλά πλατάνια και αιωρούμαστε σαν τον ταρζάν κάνοντας κούνια.

«Ελάτε, μας περιμένουν οι εκβολές του ποταμού», φωνάζουν οι καθηγήτριες και 'μεις ακολουθούμε. Παίρνουμε το δρόμο για την «Κυανή Ακτή». Το καλοκαίρι είναι μια πολυσύχναστη παραλία. Τώρα…έρημη. Στη δεξιά της άκρη ο ποταμός ήρεμος πια γιατί έφτασε στον προορισμό του, κυλά και συναντιέται με το ανοιχτό πέλαγος. Σαν να παραδίνεται στην αγκαλιά της θάλασσας μοιάζει. Μαζεύουμε βότσαλα και αχιβάδες από τις όχθες και την παραλία. Θα μας βοηθήσουν σε καλλιτεχνικές δημιουργίες που σκοπεύουμε να φτιάξουμε.

Νύχτωσε πια! Κουρασμένοι από το ταξίδι, τον ποδαρόδρομο και το παιχνίδι, αλλά με χορτασμένα τα μάτια μας και το μυαλό μας, παίρνουμε το δρόμο του γυρισμού.

Βανταράκης Παντελής, Καταφυγιώτης Αλέξανδρος, Μποτωνάκη Κλαίρη, Σφυρή Ελένη